Tập san “Dòng Sông Ký Ức” với slogan “Tăng Bạt Hổ - 70 năm Hội ngộ, Tự hào, Phát triển” đã về đến trường sau bao ngày trông đợi. Tôi viết văn và tham gia cộng tác với báo chí nhiều nhưng đây là lần đầu tiên làm công tác biên tập cho một tờ tập san đặc biệt nhân dịp kỷ niệm ngày thành lập trường. Công sức của bao đêm thức khuya biên tập, chỉnh sửa, đọc morat và nhắn tin qua lại hàng ngày với BTV của nhà xuất bản đến giờ đã xong. Cầm tập san 108 trang trên tay bằng thứ giấy Cauches 110 với hình ảnh đẹp làm ta có cảm xúc lâng lâng khi thành quả đầu tiên trong chuỗi các hoạt động cho lễ hội đã hoàn thành.
“Dòng Sông Ký Ức" với sự tham gia góp mặt của các cây bút là giáo viên, học sinh đã và đang học tập, công tác dưới mái trường này trong suốt 70 năm qua. “Trung học Tăng Bạt Hổ - 70 năm một chặng đường” là bài viết mở đầu của tập san khái quát quá trình hình thành và phát triển của ngôi trường mang tên nhà chí sĩ yêu nước Tăng Bạt Hổ. Tác giả Võ Xuân Đào, cô Đoàn Thủy Bình, thầy Nguyễn Ngọc Oanh đã giúp chúng ta hiểu hơn về lịch sử của ngôi trường mà mình đã từng gắn bó cả một thời thanh xuân ở nơi này. Những cột mốc, sự kiện đáng nhớ được khắc họa khi nó đã nằm đâu đó trong tâm của những người gắn bó với mái trường.
Chí sĩ Tăng Bạt Hổ, người mà ngôi trường 70 tuổi vinh dự mang tên được thầy Nguyễn Quốc Thẩm giáo viên sử biên khảo tóm lược trong một bài viết ngắn. “Tiểu sử Tăng Bạt Hổ” giúp độc giả hiểu hơn về thân thế và sự nghiệp của người anh hùng dân tộc sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Hoài Ân, Bình Định. Đọc bài viết để mỗi giáo viên, học sinh gắn bó với mái trường này càng thêm tự hào khi ta đã từng giảng dạy, học tập và lớn lên ở nơi đây.
Mở đầu phần “TẢN VĂN - TẠP VĂN – TRUYỆN NGẮN” là bài viết của thầy Võ Quang Tân nguyên hiệu trưởng nhà trường. Gần 40 năm thầy gắn bó với mái trường, với quê hương Hoài Nhơn và cùng trải qua bao thăng trầm của thời cuộc nên THPT Tăng Bạt Hổ là tế bào chảy trong dòng máu của mình. Chúng ta thấy được bao tâm tư, sự tự hào khi đọc “Còn đó niềm kiêu hãnh” khi cảm xúc của thầy chảy tràn qua những trang viết.
Những ai đã từng dạy và học, đã từng gởi gắm một phần thanh xuân của mình ở dãy phòng học B chắc chắn sẽ rưng rưng nước mắt khi nghe những lời bộc bạch cuối cùng của “người mẹ” này . Thầy Bùi Duy Phong với thế mạnh là những trang viết đầy cảm xúc đã hóa thân thành bà mẹ dãy B với những lời trăng trối cuối cùng trước khi “mẹ” về với cát bụi như muôn kiếp nhân sinh.
Đọc “Dòng sông ký ức”, ta bắt gặp đâu đó một phần kỷ niệm của mình với những tháng ngày trọ học ăn mít non nấu với cá chuồn trong tản văn “Hương vị ngày xưa” của Ngô Văn Cư. Con đường đến trường lầy lội nhưng là ký ức ngọt ngào của bao thế hệ học sinh miền biển Hoài Hương trong hành trình đi tìm con chữ “Đường đến trường” của Nguyễn Thị Hoài Tân. Sự học trên mảnh đất này cứ như dòng Lại giang miên man chảy dù cho bom rơi, đạn nổ của chiến tranh. “Ký ức khóa hè hiếu học 1972” của giáo sư Tạ Văn Ri cho ta cái nhìn về sự học của những ngày xưa ấy.
Trường Tăng Bạt Hổ là nguồn cảm xúc dạt dào, là nơi cất giữ thanh xuân của bao thế hệ học sinh để rồi những tản văn, tạp bút “Tự hào Tăng Bạt Hổ trường tôi” của Sử Lynh Chi (1997-2000), “Ngọt ngào bao ký ức xưa” của Nguyễn Thị Thu vân (1993-1996), “Miền ký ức ngọt ngào” của Huỳnh Văn Trường (2006-2009), “Mái trường xưa- một phần đời”, Nhật ký tuổi thanh xuân” Trần Đức Hiệp, “Trường xưa nghĩa tình” GS Trần Công Ly Tao, “Tình bạn” của cựu học sinh Giang Trung (1966-1972), Yêu thương gởi lại”- Võ Gia Hân (2017-2020)... cho độc giả trôi theo những miền tâm tưởng khác nhau, cho kỉ niệm của một thời xưa cũ tuôn chảy khi ta bắt gặp một phần đời của mình trong đó.
Bài viết “Những tháng ngày đã qua” của thầy Phạm Thành, nguyên hiệu trưởng nhà trường 1970-1972 cho độc giả có cái nhìn tổng quan về việc dạy, học và thi cử trước mốc thời gian lịch sử 1975. Ta sẽ rưng rưng những giọt nước mắt hoài niệm khi đọc “Một thời hoa lửa” (Tựa đề do BBT đặt) của cô giáo Nguyễn Thị Mỹ Hòa, cựu giáo viên vật lý từ nước Mỹ xa xôi khi những dòng tâm sự từ đáy tim của mình chạm vào miền ký ức của một thời hoa lửa. Cô là một trong những viên gạch đầu tiên góp phần xây nên ngôi trường này khi đất nước thống nhất.
Dòng Lại giang hiền hòa uốn lượn qua vùng đất Hoài Nhơn trù phú nơi có ngôi trường với bề dày lịch sử 70 năm cũng là nguồn cảm tác để tác giả Trường Đăng (thầy Nguyễn Ngọc Oanh) viết nên tản văn “Cuối dòng sông Lại”. Những người con của xứ dừa, của bánh dây, bánh hồng... lại được trôi theo dòng chảy văn hóa của con sông quê hương để được ăn ký ức, uống hoài niệm. Cuối chuyên mục là truyện ngắn “Những nốt trầm sâu lắng” đưa ta về với tình yêu trinh nguyên thuở học trò.
Trang THƠ với sự góp mặt của nhà thơ Nguyễn Thường Kham qua chùm bài “Ơn thầy”, “Tình khúc 40”, “Thức dậy bao điều”. Nhà giáo nhân dân Huỳnh Duy Thủy, một nhà toán học làm thơ với “Hẹn nhau ta về”, “Bảy mươi năm ngày kỷ niệm”. Ngoài ra trang thơ còn có sự góp mặt của các thầy, cô giáo Trần Thị Hường “Đi qua tháng năm”, cô Nguyễn Thị Mỹ Linh với “ Khoảng trời thương nhớ”, thầy Võ Quốc Hải với “Ngày trở lại trường xưa”, “Bằng lăng tím”của Ngô Thị Bé Cảm hay “Trở về” của cô Trương Thị Thu Thảo, thầy Nguyễn Văn Thành với “Bảy mươi năm một chặng đường vinh quang”.
Trang thơ còn có sự góp mặt của những cây viết không chuyên là những cựu học sinh của trường qua các thời kỳ như “Chợt Nhớ” của Nguyễn Thị Ngọc Trâm, một học sinh giỏi văn quốc gia của trường. Trần Gia với “Bài thơ đầu”, “Trường xưa vọng tiếng”- Đỗ Thanh Lục,” “Về lại mái trường xưa”- Nguyễn Thị Phương Trang, “Ngôi trường kỷ niệm”- Bích Liễu , “Ngôi trường tôi- Tăng Bạt Hổ mến yêu” của Đặng Thanh Xuân, “Cùng nhau hội ngộ” Nguyễn Văn lợi... Ngoài ra còn có sự góp mặt của các thi sĩ không chuyên là những cựu giáo viên, học sinh trước 1975 như “Thăm thầy cũ” GS Hồ Sĩ Duy, nguyên hiệu trưởng nhà trường trước 1975. Trần Thị Ngọc Yến- “Hoài Nhơn quê mẹ dấu yêu”, “Hạt mưa”- Nguyễn Văn Tịnh, Huỳnh Công Dung với “Tình bạn quê tôi”, Đinh Lốc với “Gởi nhớ”, “Tôi yêu” của Nguyễn Thanh chương... Đặc biệt là một sáng tác riêng dành cho ngôi trường cũ của mình của nhạc sĩ Nguyễn Văn Hiên “Nhớ trường xưa”.
Xin giới thiệu cùng bạn đọc “Dòng Sông Ký Ức”, một món quà dành tặng cho những ai đã từng lớn lên, trưởng thành dưới mái trường này. Lần đầu tiên biên tập cho một tập san với hầu hết là các cây viết không chuyên nên rất vất vả, khó khăn và không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong bạn đọc lượng thứ bỏ qua cho.
Bùi Duy Phong
